Paytaxtda satılan miniatür kitablar...

Dünyanın ilk Miniatür Kitab Muzeyində kiçik ölçülü

kitablardan əldə etmək də mümkündür

“Siz burada həm kiçik ölçülü kitablara baxa, həm də əldə edə bilərsiniz”. İçərişəhərdə, Şirvanşahlar sarayının yaxınlığında yerləşən kiçik guşədə yaradılan Miniatür Kitablar Muzeyinin əməkdaşı gələnləri gülərüzlə qarşılayır. Onun sözlərinə görə, bura xarici turistlər, bir də balaca paytaxt sakinləri daha çox həvəslə gəlirlər: “Biz balacalar üçün miniatür kitablar da nəşr edirik. Bu kiçik kitabları muzeyin rəhbəri Zərifə Salahova nəşriyyatlara sifariş verir və çap etdirir. Kiçik kitabları ancaq buradan əldə etmək mümkündür”.

Öyrənirik ki, burada uşaqlar üçün kitablar seriyasından artıq yeddi kitab çap edilib. Kitabların hər biri bir manatdır. Muzeyə giriş isə pulsuzdur.

Muzeyin əməkdaşı deyir ki, bura 2002-ci ildə yaradılıb və dünyada ilk özəl Miniatür kitabları muzeyidir. Bura Zərifə Salahova tərəfindən 20 ildən artıq müddətində toplanmış nadir kolleksiyası əsasında ərsəyə gəlib.

Muzeydə dörd minə yaxın kitab var. Ayrıca vitrinlərdə müxtəlif ölkələrin kitabları sərgilənir. Dünyanın 60-dan çox ölkəsində çap edilən kitabları muzeydə görmək mümkündür. Kitabların əksəriyyəti ingilis dilində çap olunanlardır. Burada Azərbaycan, Rusiya, ABŞ, İngiltərə, Çexiya, Slovakiya, Macarıstan, Yaponiya, İtaliya, Fransa, Almaniya, Kuba, İsveçrə və keçmiş SSRİ respublikalarında nəşr edilmiş miniatür kitablarla tanış olmaq olar. Muzeydə inqilabdan qabaq Rusiyada və sovet dövründə nəşr olunmuş, Ukrayna, Moldova, Belarus, Orta Asiyadan, Gürcüstandan toplanmış nəşrlər var. Öyrənirik ki, kitabların çoxunun yaşı yüz ildən artıqdır. Ən kiçik kitabın eni və uzunu cəmi iki millimetrdir.

Vitrinlərə yaxınlaşırıq. Burada çeşidli, rəngarəng, müxtəlif mövzularla bağlı kitablara rast gəlmək mümkündür. Burada Azərbaycan ədəbiyyatının klassikləri - Nizamidən, Füzulidən tutmuş, Nəsimiyə, Mirzə Fətəli Axundova qədər çoxlarının kitablarını görmək olar. Burada “Kitabi Dədə Qorqud”, “Qurani Kərim”, “Koroğlu” kitabları da var. Azərbaycan bölməsində daha çox sərgilənən kitablar ölkənin indiki və əvvəlki dövlət başçıları barəsində yazılan kitablardır. Burada ABŞ prezidenti Barak Obamaya, həmçinin Mustafa Kamal Atatürkə aid miniatür kitablar yer alıb. Muzeydə Heydər Əliyevin 1993-cü ildə andiçmə mərasimindəki çıxışına, eyni zamanda bir neçə dövlət başçısının da çıxışlarına kimi ən müxtəlif nümunələrlə tanış olmaq mümkündür. Müxtəlif dövlətləri başçılarının Azərbaycana səfərləri haqqında kitablar da bu muzeydə var. Eyni zamanda, burada uşaqlar üçün də Azərbaycan dilində çeşidli kitablar sərgilənir.

Muzeydə rus ədəbiyyatına da ayrıca guşə ayrılıb. Burada A.S.Puşkinin sağlığında çap olunmuş “Yevgeni Onegin” poemasının da daxil olduğu “Puşkiniana” bölməsi də maraqlıdır. Burada Puşkinin və A.M.Qorkinin portret və kəlamlardan ibarət bir neçə cildli kitablar da var. Burada sovet ədəbiyyatı da geniş təmsil olunur. Burada Leninə, Kommunist Partiyasına həsr edilən neçə-neçə kitab da var. Elə bu muzeyin yaradıcısının kolleksiyasındakı ilk kitab da rus dilində - İ.Krılovun təmsilləri olub.

Muzeydə əksər kitablar isə ingilis dilindədir. Burada Cek London, O.de Balzak, Flober kimi xarici klassiklərin miniatür formalı kitabları nümayiş olunur. U.Şekspir, M.de Servantes, E.Heminquey, Viktor Hüqo, Jan Jak Russo, Andersen və Qrimm qardaşlarının mini kitabları da muzeyin bəzəyidir.

Ən kiçik kitablar isə Yaponiyada nəşr olunan kitablardır. Hər kitabın 16 səhifəsi var, hər səhifəsində əllidən yüzə qədər hərf var. Ölçüsü cəmi iki millimetrdir.

Muzeydə dini mövzulu nadir kitablara da rast gəlmək olar. Bu, əsasən dörd əsr əvvələ aid Quran nəşrləri, yüz il əvvələ aid “İncil”, bundan başqa, “Tövrat” kimi dini ədəbiyyat nümunələridir. Elə muzeydə ən qədim kitab da 1672-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanında nəşr olunan Quran kitabıdır.

Muzeyin əməkdaşı son olaraq bildirir ki, xarici turistlər öz ölkələri ilə bağlı vitrinlərə daha maraqla baxırlar. Burada onların öz dilində rəngarəng kitablar var. Elə biz muzeydə olduğumuz müddətdə Çindən olan turist də öz ölkəsini təmsil edən vitrinin qarşısında dayanıb tərcüməçiyə dayanmadan suallar verirdi.

Röya RƏFİYEVA

Yeni Müsavat.- 2014.- 26 yanvar.- S.15.